จารีตประเพณีภาคใต้ วัฒนธรรมไทยที่สำคัญ จารีตหลวงรวมถึงขนบประเพณีราษฎร์ต่างมีการทำตามยืมวัฒนธรรมซึ่งกันและกัน ขนบธรรมเนียมประเพณีหลวงในประเทศไทยจับตัวได้อย่างของขนบธรรมเนียมประเพณีราษฏร์มาผสมกับวัฒนธรรมต่างประเทศจนกระทั่งแปลงเป็นจารีตหลวงโดยบริบูรณ์ แล้วต่อจากนั้นก็มีอิทธิพลคืนไปสู่ประเพณีราษฎร์อีก ทำให้จารีตราษฎร์เบาๆแปรไปตามขนบประเพณีหลวง
ตัวอย่างเช่นพิธีการที่ทำในราชสำนักมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ก็คือสิ่งที่ได้เค้าโครงมาจากจารีตราษฎร์ ซึ่งเป็นขนบประเพณีที่ทำมานานและเป็นพิธีกรรมที่เกี่ยวข้องกับวิธีทำมาหากินหรือการกสิกรรมอยู่หลายประเภท ตัวอย่างเช่น พิธีการพระราชพิธีจรดพระนังคัล ของประชาชนเป็นการเซ่นสังเวยตาแฮกหรือผีทุ่งข้าวหรือเจ้าที่เจ้าทางท้องนาให้รักษาปกป้องคุ้มครองคุ้มครองข้าวในทุ่งนาไม่ให้เป็นอันตราย เป็นการประกอบพิธีเป็นกลเม็ดเพื่อหมดความรู้สึกกลุ้มอกกลุ้มใจก่อนจะลงมือไถทุ่งนา การพระราชพิธีจรดพระนังคัลในระยะเริ่มต้นก็เลยเป็นจารีตราษฎร์ ต่อมาก็เลยปรับแต่งแปลงเป็นขนบธรรมเนียมประเพณีหลวงเป็นพระราชพิธีจรดพระนังคัล พระราชพิธีจรดพระนังคัลที่มีมาจากวัฒนธรรมอินเดียเพื่อนำไปสู่การยอมจำนนรับ หรือแม้แต่การประลองเรือของพลเมืองตามหมู่บ้านต่างๆเพื่อความร่าเริงรื้นเริงในเทศกาลที่เกี่ยวกับความนับถือทางศาสนาของชุมชนนั้นๆมีการแต่งจากราชสำนักให้เป็นการชิงชัยเรือเพื่อเสี่ยงทาย เพื่อรู้เรื่องราวล่วงหน้าว่าเรื่องเรื่องน้ำจะเป็นยังไง ซึ่งพระมหากษัตริย์จะเสด็จเพื่อเสี่ยงทาย จากที่ปรากฏในกฎมนเทียรบาล
ด้วยเหตุนั้น นอกเหนือจากการปฏิบัติขนบธรรมเนียมประเพณีในรอบปีของราชสำนักแล้ว ประชาราษฎร์แต่ละดินแดนก็มีงานขนบประเพณีในรอบปีเช่นเดียวกัน ซึ่งจะมีความคล้ายคลึงและก็ต่างๆนาๆ จารีตที่เกิดขึ้นในรอบปี ก็เลยไม่ได้มีเฉพาะขนบธรรมเนียมประเพณีหลวงเท่านั้นเอง ถึงแม้ว่ายังมีจารีตราษฎร์หรือประเพณีของแต่ละพรมแดนอีกด้วย ซึ่งจารีตของชายแดนนั้นจะแตกต่างกันตามลักษณะทางภูมิศาสตร์ ลักษณะทางด้านกายภาพ และสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ รวมทั้งประวัติศาสตร์ของประเทศ ขนบประเพณีในรอบปีของแต่ละภาคก็เลยมีลักษณะเฉพาะของประเทศนั้นๆอย่างไรก็แล้วแต่ ในจารีตของดินแดนก็ส่งผลของศูนย์กลางอยู่ด้วย ด้วยเหตุว่าระบบการบ้านการเรือนการปกครองกระตุ้นแล้วส่งผลให้มีการเกิดการปฏิสัมพันธ์กันของแต่ละภูมิภาค
ในระดับภูมิภาคหรือดินแดน มีความรุ่งโรจน์ทางการเมืองเกิดเป็นเมืองสำคัญของแต่ละภูมิภาค ดังเช่น ภาคเหนือมีหริภุญชัยและล้านนา ภาคอีสานมีศรีสัตนาคนหุต ภาคตรงกลางมีจังหวัดสุโขทัยและอยุธยา ส่วนภาคใต้มีศรีวิชัยแล้วก็ตามพรลิงค์ เมืองกลุ่มนี้มีความเจริญรุ่งเรืองและเติบโตเป็นเมืองศูนย์กลางของแต่ละแว่นแคว้นรวมทั้งมีอำนาจต่อชุมชนหมู่บ้านต่างๆที่อยู่ชายแดนเดียวกัน ทำให้วัฒนธรรมแล้วหลังจากนั้นก็จารีตของแต่ละอาณาเขตมีลักษณะที่เช่นเดียวกันหรือมีแบบแผนที่คล้ายคลึงกัน ในขณะเดียวกันก็มีความไม่เหมือนที่เกิดจากความมากมายของมวลชนที่มาอยู่รวมกัน
เนื่องแต่การได้รับอิทธิพลของกรุงศรีอยุธยา ซึ่งถือได้ว่าเป็นเมืองจังหวัดราชบุรีเป็นศูนย์กลางทางการเมือง สังคม และก็วัฒนธรรม ทำให้ท้องถิ่นรับอิทธิพลจากศูนย์กลางในลักษณะที่ช่วยเหลือเกื้อกูลรวมทั้งเป็นปฏิกิริยาโต้ตอบกันจนกระทั่งแปลงเป็นจารีตไทยในแต่ละดินแดนอันมีสาเหตุจากความเคลื่อนไหวจารีตหลวงให้มีความเหมาะสม สอดคล้องกับเงื่อนไขทั้งด้านกายภาพรวมถึงสังคมของตนเอง และก็ความจำกัดของความแตกต่างของสังคมใหญ่ การบ้านการเรือน การปกครอง ระบบเศรษฐกิจ สภาพสังคม โน่นเป็นแต่ละชายแดนจะไม่รับจารีตหลวงมาทั้งหมดหรือเปล่าสารภาพจารีตหลวงทั้งหมด แต่พลเมืองหรือแว่นแคว้นจะมีวิธีการ กลไก แล้วก็ขั้นตอนการที่จะเปลี่ยนจนตราบเท่าเกิดเป็นขนบธรรมเนียมประเพณีของพรมแดนขึ้นมา
ชุมชนหมู่บ้านต่างๆนั้นไม่ได้อยู่อย่างสันโดษ ก็เลยมีการแลกเปลี่ยนปัจจัยสี่หรืออาหารที่จำเป็นต้อง เช่น เกษตรกรก็จำเป็นจะต้องแลกเกลือหรือสินค้าอื่นๆรวมทั้งความสัมพันธ์แบบวงศ์ญาติที่เกิดขึ้นมาจากการแต่งงานหรือการเกี่ยวเนื่องกันแบบอื่นๆทำให้มีขนบประเพณีและพิธีกรรมของแต่ละชุมชน ประสานกัน มีความคล้ายคลึงกันหรือไม่เหมือนกันได้ เหมือนกันกับในแต่ละภูมิภาคหรือพรมแดนไม่ได้อยู่อย่างสันโดษแบบเดียวกัน จะต้องมีการปฏิพบปะสนทนาเพื่อเปลี่ยนแปลงกลุ่มสินค้าที่อยากได้ในชีวิตประจำวัน ทำให้แต่ละพรมแดนมีการแพร่ไปหรือยืมวัฒนธรรมของกันและกัน ไปเปลี่ยนเพื่อเหมาะสมกับชายแดนของตัวเอง ด้วยเหตุผลดังกล่าว การผสมผสานทางวัฒนธรรมก็เลยเกิดขึ้นทั้งในระดับชุมชน และระดับประเทศ
|